22/05/12

5 añus cun ti falandu an charru

Mas de 15000 veźitas an 5 añus, eiqui sta Cicuiru y la Raya solu pra vos ! Y an charru, siêmpre ! Qu'eiqui nu se sabe falar nin screbir d'outra maneira ! Puxa Cicuiru cu'l tou cicuiranu ! Puxa Samartinu cu'l tou samartineiru ! Puxa la Raya cu'l tou rayanu ! Que quéde siêmpre charru y vivu cume hoije !


15/05/12

Las cerdeiras cicuiranas

Qui'que diañu passa cu’las cerdeiras de Cicuiru ? Yê ũa buôna pergunta ya que solu issu sta a acuntecer cu’las brancas y no cu’las burmeillas. 

La cerdeira a la mie puôrta an Dezembru inda cun fuôllas

Cume’l védes, las fuôllas de l’añu passadu inda nun cayirun al chanu y naide sabe’l biên purquei. Uns dizen que se gelorun, mas anton las burmeillas tamiên s’habiên geladu, ou yê que son mas caliêntes ? An Samartinu tamiên acunteciu eigual y yê mas caliênte cume sitiu. 
 
 Ũa de las cerdeiras Cicuiranas an Abril ya cun froles y fuôllas de l'impassadu y d'astañu ! 
(retratu d'Alcides)
 
Nun digu qu’an Samartinu nunca gelou, mas alla vai... No, aquissu nun ten culu niên cara. Se yê un mal, anton tenerémus qu’asperar pra ver cume se van a zambulbé las çreijas.  
 
 La cerdeira a la mie puôrta an Abril cun fuôllas d'astañu y de l'impassadu ya cun çreijas !

S’aparéce alla bichu ou a mode de muźgu anton yê que las nuôssas cerdeira stan malas y habera que las tratar cume ten que ser. Las brancas yê ũa raça que nun s’acha an to’lus sitius assi qu’hai que las purtegir.
 

10/05/12

De Bretaña anté Luźitania !


Aqueste rapaç qu’ende védes chama-se Florian. Saliu de sue caźa an Bretaña nal norte de la França pu’l die 28 d’Abril. Pegou na chaça puju-s’an marcha y ten n’eidéya de chegar anté Lisboua !

 Florian an Donosti (San Sebastian)

Tengu que vus dezir que nal die d’hoije ya ten feitu la metade’l caminu. Passou lus pirénéus y la Puerta de la Burjula siên purbléma, assi que pudeis ver que l’home ya vai c’un treinu biên buônu.

 Ancarrapitandu cu'la chaça las muntañas d'Euskadi

Hoije y mañana sta de çcansu an Vayadoliç. Mas nal sabadu pu’la mañana ya salira outra véç de l’antiga capital de Castilla anté Miranda ! Si, solu d’ũa tirada ! Que son mas de 150 km. Spéru que se lu védes nu sabadu, muntadu na sue chaça a passar pu’las rugas de Miranda, assi a mode de méyu perdidu, pur favor dai-l un cachicu de queiju mirandés, pan de Malladas ou perźuntu, que se vaya de las nuôssas tiêrras cuntentu pu’l ménus ! Sacai-l un retratu an Miranda, al pie de las murallas. El pensa chegar an Lisboua ende pu’l die 20 de Mayu se todu currir biên. Dende anté alla ya se vera, mas deixu-vus eiqui l’anllaç dal sou blog.


09/05/12

Al simbelu de Cicuiru


Cicuiru ya ten un simbelu y hai que dezir que mus fazie ya biên falta pra dar a falar de la nuôssa tiêrra y puder outentificar lus nuôssus perdutus. Al simbelu fui feitu pur Loutériu ya hai mas d’un añu y inda nunca se m’habie dadu la couźa de lu puner eiqui. Mas a partir d’hoije habera que l’ouźar, ya que lu tenémus. Tengu que vus dezir que nun yê un simbelu cume lus outrus simbelus de lus llugares purtuéźes purque nun arrespeita las régras de bexilologia stablecidas pu’l stadu purtués. Nun amporta, pus nos lu que querémus yê de mus puder afirmar cu’l que fui feitu ya assi chégamus.  Solu yê aceita-lu, cume la meyor parte d’antre nos ya fazimus. Al simbelu sera cun certéza outliźadu pu’la purmeira véç ne la fiêsta de Branu.

 Al simbelu de Cicuiru

Mas deixai que vus lu splique :

Purmeiru ten un llion. Pus aquesse llion yê’l dal Reinu de Llion ya que Cicuiru fizu parte d’aquesse reinu biên antes que Purtual fussa un tamiên.
Açpuis pudeis vé la curona de Don Dinis, pus cume lu sabeis fui él qu’assinou al tratadu d’Alcañiças nal die 12 de Setembru de 1297. Y anton yê ciêrtu que pu’las nuôssas tiêrras passou !
Açpuis tamiên védes lu que mas arreperźenta la nuôssa tiêrra de Cicuiru : las cañonas, y las vacas de raça mirandéźa, al fumeiru, las castañas y las çreijas, claru.
Al nuôssu llugar tamiên fui purdutor de teillas, anqu’agora ya nu’l séya, stan ende reperźentadas. Al caçador tamiên sta ende, stamus n’ũa tiêrra de caça.
Pur fin, al castiêllu. Que pra biên dezir nun ten nada d’un castiêllu, yê ũa torre que sta méźmu ne la frunteira, nal sitiu mas altu de las Tiêrras de Miranda.

Y assi sta'l simbelu de la nuôssa tiêrra, yê biên purreiru anton no ? Quei ? Mas you tengu que vus dezir que l’ancuôntru dous çfeitus :

-Al purmeiru, al mas ampurtante, yê que’l nome de la nuôssa tiêrra sta an purtués y vé lu assi nun quéda biên. Sabendu meźmu que’l nome antigu dal nuôssu llugar yê Cicuiru (que ven d’un nome mas antigu que yê Cicoryo).

-Al segundu yê que nun aparécen las culores dal nuôssu pendon que son al verde y’l “carmezin”.


Y eiqui sta anton al simbelu de Cicuiru, pu'la purmeira véç aperźentadu al mundu.

08/05/12

Fai hoije 250 añus...


Fai hoije 250 añus que spludiu’l castiêllu de Miranda. Paréce que to’l mundu lu squeciu. Bon, nun fai mal ya que sta aende’l gambuzinu pa vus-lu relumbrar ! Hoije serie un bun die pra ir veźita’l castiêllu y cunta lu qu’eilli se passou. Tamiên yê un bun die pra reler al llibru dal Padre Mouriñu « A Guerra do Mirandum » que fala d’aquissu todu y dal passaige de lus suldadus spañolus pu’la Raya.

Al castiêllu de Miranda ende pu'l més de Mayu

Mas y anton ? Quei ? Cume yê que spludiu’l castiêllu ? La storia que cunta lus decumiêntus oufeciales, aquessa todus la cuineceis. You apurpongu-vus outra. Yê ũa storia que liga la gente de la Raya, ya pra mas biên vus dezir, un rapaç de Cicuiru. Aquesse rapaç, fartu de ver a la sue puôrta guerras antre Spaña y Purtual vai apurveitar pra acabar cun aquissu todu, pu’l ménus eiqui an Miranda.
Chéga’l die 4 de Mayu 1762 y aquesse rapaç sigue mas pessonas que se van pra Miranda purque pensan que lus spañolus lus van a matar a todus. Al chegar an Miranda, l’eidéya aparéce a la cabéça d’aquesse rapaç, ya sabie cume iba a acabar cun aquissu todu, las guerras, lus suldadus y lus mal tratus de to’lus ricallaçus de Miranda que veniên a rouba’l fruitu dal traballu de la sue giênte.
Eilli staban cubas y cubas de spluzibus, armas ya habie eilli todu lu que’l farie que d’eiqui uns diês todu eirie acabar !
Durante quatru diês vai a pensar cume puderie fazer y chegou’l die 8 de Mayu 1762, antrou n’eigreija y rezou. Saliu y fui-se a la reźerva de las armas. D’ũa facada matou’l guarda qu’eilli staba. Fizu un llume y pegou’l fogu a la reźerva. Todu spludiu, 400 muôrtus, mas pur fin ya staban llibres de las guerras y de las gentes de Miranda…

Si home ! Pus serie hoije un bun die pra publicar ũa novéla assi. Mas scalla nun serie dal gustu de todus.

N’aqueste die 8 de Mayu, fai hoije 250 añus que spludiu’l castiêllu de Miranda. Mas anton ? Quei ? Cume fui ?

02/05/12

Die d'auga...

Die d'auga...

 ... taberna


... ou frauga.

Assi dezimus nos purqui y assi fazimus y cuntinamus n'aquestes ultimus diês ! Tabernas hai muitas, las d'Alcañiças y la de Cicuiru. La frauga, pus agora Oscar ya mercou ũa y biên que traballa n'eilla qu'anté bota chiçpas pur tode lus lladus !
N'aquestes ultimus diês Cicuiru ten andadu n'un Inviêrnu biên strañu, viênu auga, la que mus faltava, friu y aires fuôrtes. Todu biên mal callou astañu pa'las abeillas que s'achan siên froles y siên miêl pra quemer !

Outra couźa que yê de miêdu sta a acuntecer cu'las çreijeiras/cerdeiras que dan las çreijas brancas y qu'inda nun perdirun las fuôllas de l'añu passadu...